ضرورت نگاه جامع‌نگری در تعلیم و تربیت اسلامی/ ضرورت توجه به ظرفیت‌های تربیتی و علمی کشور برای پیشبرد اهداف اسلامی

به گزارش بهداشت نیوز حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در این نشست با تسلیت شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) اظهار کرد: توجه به مسائل مهم تربیتی در سطح استان‌ها از اولویت‌های ما بوده و هست. باید توجه داشت که در هر استانی مجموعه‌ای از فعالان در حوزه تربیت و جمعیت فعالیت داشته باشند و این هم‌اندیشی‌ها بتواند مسئولیت‌ها را در سطح کشور پیش ببرد.
وی افزود: در دوره‌های گذشته، این‌گونه بحث‌ها هموارتر بود، زیرا باورهای اسلامی در رأس مدیریت کشور قرار داشت. اکنون نیز، با وجود برخی چالش‌ها، ظرفیت‌های مثبتی در دولت چهاردهم داریم. یکی از این ظرفیت‌ها، باور رئیس‌جمهور به اولویت آموزش و پرورش است. ایشان بارها این موضوع را مورد تأکید قرار داده‌اند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: یکی از اولویت‌هایی که در این دولت مطرح شد، موضوع کودک بود؛ هرچند در برخی موارد موفق به جلب آرای لازم نشد. بااین‌حال، باید این موضوعات را پیگیری کنیم و از ظرفیت‌های موجود برای پیشبرد آن استفاده نماییم.
استاد خسروپناه بیان کرد: ظرفیت دیگر، وزیر آموزش و پرورش است که فردی متدین، آشنا با تعلیم و تربیت اسلامی و دارای سابقه تحصیلات حوزوی علاوه بر تحصیلات دانشگاهی است. ایشان از دوران تدریس در مدارس تا کنون، همواره دغدغه تربیت اسلامی را داشته‌اند. این موضوع در جلسات مختلفی که با ایشان داشته‌ام، مشهود بوده است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از نشانه‌های مثبت در دولت، توجه به شهدای دانش‌آموز است. برای مثال، مراسمی با حضور ۳۶ دانش‌آموز برگزار شد که حضور مسئولان استانی و برنامه‌ریزی دقیق نشان از اهمیت این موضوع داشت.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: ما در این مسیر باید با ارائه گزارش‌های دقیق از فرایندها و دستاوردهای تربیتی، مسئولان را متوجه اهمیت این مسائل کنیم. گزارش‌هایی مانند اینکه چقدر جلسات برگزار شده، چه اقداماتی برای مناطق آسیب‌پذیر تربیتی انجام گرفته و چه نتایجی حاصل شده است، می‌تواند تأثیرگذار باشد.
تعلیم و تربیت اسلامی
وی افزود: تعلیم و تربیت اسلامی مبتنی بر پرورش استعدادهای علمی، جسمی، روحی، عاطفی، عقلی و دینی به‌صورت هم‌زمان و متوازن است. شهید مطهری نیز به این موضوع اشاره داشته‌اند که ما انسان‌ها استعدادهای مختلفی داریم و این استعدادها باید به‌طور جامع پرورش یابند. برای مثال، سلامت جسمی، شرط لازم برای رشد فکری است. جسم و روح انسان درهم‌تنیده هستند و اگر یکی دچار ضعف شود، دیگری نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
استاد خسروپناه بیان کرد: استعدادهای عاطفی نیز باید موردتوجه قرار گیرند. این پرورش باید جامع‌نگر باشد و تمام ابعاد انسان را در بر گیرد. برای مثال، در کشورهای توسعه‌یافته، رشد علمی در کنار مشکلات جدیدی مانند بیماری‌های ناشناخته یا عدم تعادل در تربیت عاطفی، مشکلاتی را ایجاد کرده است.
وی عنوان کرد: علم، هرچند مهم و ضروری است، اما اگر با تصفیه و تربیت اخلاقی همراه نباشد، نمی‌تواند به تعالی انسان کمک کند. به همین دلیل، نظریه تعلیم و تربیت اسلامی باید در تمام فعالیت‌ها مدنظر قرار گیرد.
مبانی تربیت اسلامی
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: مبانی تعلیم و تربیت اسلامی شامل سه دسته اصلی است، یکی از این مبانی هستی‌شناختی است، یعنی انسان موجودی نیازمند هدایت الهی است. فطرت خداجوی انسان او را به سمت تعالی هدایت می‌کند. این هدایت ممکن است با اسامی مختلف الهی، مانند هدایت با اسم جمال، انجام شود.
استاد خسروپناه اضافه کرد: مبانی معرفت‌شناختی دسته دوم این مبانی است؛ انسان ابزارهای مختلفی برای معرفت دارد، از جمله عقل، قلب، و تجربه‌های تربیتی. این ابزارها در تربیت دینی و اسلامی نقش اساسی دارند. مبانی انسان‌شناختی نیز باید مورد توجه باشد یعنی انسان موجودی مختار و برخوردار از کرامت و عزت نفس است. این ویژگی‌ها تفاوت‌های اساسی انسان با سایر موجودات را نشان می‌دهد.
اصول سه گانه تربیتی
وی بیان کرد: اصولی که بر این مبانی حاکم است، عبارتند از خردورزی یعنی توجه به عقل و اندیشه، یکی از اصول مهم تربیتی است، تدریجی بودن شامل فرایند تربیت، مستمر و تدریجی است و نیازمند صبر و برنامه‌ریزی دقیق است و نیاز به مربی انسان در تمام مراحل زندگی به مربی نیاز دارد. بزرگان دینی ما، مانند آیت‌الله بهجت (رحمت‌الله‌علیه)، همواره بر اهمیت مربی‌گری تأکید داشته‌اند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: در مسیر تربیت اسلامی باید جامع‌نگر باشیم و تمام ابعاد جسمانی، روحانی، عاطفی، و عقلانی انسان را مدنظر قرار دهیم. این امر نیازمند تلاش مستمر، برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از ظرفیت‌های موجود در کشور است. امیدوارم بتوانیم با همت و تلاش، مسیر تعالی اسلامی را هموارتر کنیم.